સુરતમાં વધતી ગુનાખોરી: એક ચિંતાજનક વાસ્તવિકતા

સુરત, ગુજરાતનું હીરાનું નગર અને ભારતનું ઝડપથી વિકસતું શહેર, આજે પોતાની આર્થિક સમૃદ્ધિ અને વેપારી ગતિશીલતા માટે જાણીતું છે. જોકે, તેની આ ચમક દરમિયાન શહેર એક ચિંતાજનક વાસ્તવિકતાનો સામનો કરી રહ્યું છે—વધતી ગુનાખોરી. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, સુરતમાં વિવિધ પ્રકારના ગુનાઓમાં વધારો થયો છે, જેમાં ચોરી, હત્યા, સાયબર ક્રાઈમ, અને મહિલાઓ સામેના ગુનાઓનો સમાવેશ થાય છે. આ લેખમાં આપણે સુરતમાં ગુનાખોરીના વધતા પ્રમાણ, તેના કારણો, પોલીસની કામગીરી, અને સમાજની ભૂમિકા વિશે વિગતવાર ચર્ચા કરીશું.

ગુનાખોરીનું વધતું પ્રમાણ

રાષ્ટ્રીય ગુના રેકોર્ડ બ્યુરો (NCRB) ના 2025ના તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, ભારતમાં એકંદરે ગુનાખોરીનું પ્રમાણ 0.6% ઘટ્યું હોવા છતાં, ચોક્કસ ગુનાઓ જેવા કે બળાત્કાર અને અપહરણમાં વધારો નોંધાયો છે. સુરતમાં પણ આવી જ પરિસ્થિતિ જોવા મળે છે, જ્યાં ગુનાખોરીનો દર રાષ્ટ્રીય સરેરાશથી ઓછો હોવા છતાં, શહેરી વિસ્તારોમાં ગુનાઓની સંખ્યા ચિંતાજનક રીતે વધી રહી છે. ખાસ કરીને, સાયબર ક્રાઈમમાં 2021થી 2025 સુધીમાં લગભગ 300%નો વધારો થયો છે, જેમાં ઓનલાઈન છેતરપિંડી અને ડેટા ચોરીના કેસો મુખ્ય છે.

આ ઉપરાંત, મહિલાઓ સામેના ગુનાઓમાં પણ વધારો થયો છે. 2020થી 2022 સુધીમાં, મહિલાઓ સામેના ગુનાઓનો દર 57થી વધીને 67 પ્રતિ લાખ વસ્તીએ થયો છે. આમાં ‘પતિ અથવા તેના સંબંધીઓ દ્વારા ક્રૂરતા’ (31.45%) અને ‘મહિલાઓની શરમ ભંગવાના ઈરાદે હુમલો’ (19.16%) જેવા ગુનાઓનો સમાવેશ થાય છે. સુરતમાં બાળકો સામેના ગુનાઓમાં પણ 27%નો વધારો નોંધાયો છે, જેમાં અપહરણ અને બળાત્કારના કેસો ચિંતાનો વિષય બન્યા છે.

સાયબર ક્રાઈમનો ઉદય

સુરત, એક ટેકનોલોજી-સંચાલિત શહેર તરીકે, સાયબર ક્રાઈમનો મુખ્ય નિશાન બન્યું છે. 2025ના ડેટા મુજબ, શહેરમાં સાયબર છેતરપિંડીના કેસોમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે, જેમાં લોકોએ ઓનલાઈન ફ્રોડ દ્વારા કરોડો રૂપિયા ગુમાવ્યા છે. ઉદાહરણ તરીકે, એક આંતરરાષ્ટ્રીય સાયબર ક્રાઈમ ગેંગે 1400 કરોડથી વધુનું કૌભાંડ આચર્યું હતું, જેમાં 40 બેંક ખાતાઓ દ્વારા 1000 કરોડથી વધુના ટ્રાન્ઝેક્શન થયા હતા. આવા કેસોમાં ઓનલાઈન બેંકિંગ, ડેટિંગ એપ્સ, અને સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મનો દુરુપયોગ થયો છે. ખાસ કરીને, હનીટ્રેપ ગેંગ દ્વારા ધનિક યુવાનોને ફસાવવાના કેસોમાં વધારો થયો છે, જેમાં ડેટિંગ એપ્સનો ઉપયોગ કરીને બ્લેકમેલિંગ કરવામાં આવે છે.

હિંસક ગુનાઓ અને હત્યા

સુરતમાં હિંસક ગુનાઓની સંખ્યા પણ ચિંતાજનક રીતે વધી છે. તાજેતરના વર્ષોમાં, હત્યા, અપહરણ, અને લૂંટ જેવા ગુનાઓના કેસોમાં વધારો જોવા મળ્યો છે. ઉદાહરણ તરીકે, 2025માં એક નશેડીએ 17 વર્ષના યુવાનની ચપ્પુ વડે હત્યા કરી, કારણ કે તેણે નશા માટે 20 રૂપિયા આપવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. આવા કેસો શહેરની સામાજિક સુરક્ષા પર પ્રશ્નો ઉભા કરે છે. વધુમાં, ગેંગવોર અને આંતરિક રંજીશને કારણે પણ હિંસક ગુનાઓ વધ્યા છે. એક કેસમાં, મિંડી ગેંગના સભ્યની ગોળી મારીને હત્યા કરવામાં આવી હતી, જેમાં પોલીસને ગેંગની આંતરિક રંજીશની શંકા છે.

મહિલાઓ અને બાળકો સામેના ગુનાઓ

મહિલાઓ અને બાળકો સામેના ગુનાઓ સુરતમાં એક મોટી સમસ્યા બની રહ્યા છે. NCRBના 2017ના અહેવાલ મુજબ, સુરતમાં બાળકો સામેના ગુનાઓમાં 27%નો વધારો થયો હતો, જેમાં અપહરણ અને બળાત્કારના કેસો મુખ્ય હતા. તાજેતરના કેસોમાં, એક 15 વર્ષની યુવતીએ પોતાના નવજાત શિશુને બિલ્ડિંગમાંથી ફેંકી દીધું, જે એક ચોંકાવનારી ઘટના હતી. આ ઉપરાંત, બળાત્કારના કેસોમાં પણ વધારો થયો છે, જેમાં નાબાલિગ બાળકીઓ સામેના ગુનાઓ ખાસ ચિંતાજનક છે.

પોલીસની કામગીરી અને પડકારો

સુરત પોલીસે ગુનાખોરી ઘટાડવા માટે ઘણા પગલાં લીધા છે. 2015માં, સુરત શહેર પોલીસે ફેસ રેકગ્નિશન સિસ્ટમ (FRS) નો ઉપયોગ શરૂ કર્યો, જેના પરિણામે ગુનાખોરીમાં 27%નો ઘટાડો થયો હતો. આ સિસ્ટમ CCTV કેમેરાઓના ફૂટેજનો ઉપયોગ કરીને ગુનેગારોને ઓળખવામાં મદદ કરે છે. આ ઉપરાંત, સાયબર ક્રાઈમ સેલે આંતરરાષ્ટ્રીય ગેંગો સામે કડક કાર્યવાહી કરી છે, જેમાં 2025માં 1400 કરોડના કૌભાંડનો પર્દાફાશ થયો હતો.

જોકે, પોલીસ સામે ઘણા પડકારો છે. શહેરની વધતી વસ્તી અને ઝડપી શહેરીકરણને કારણે ગુનાખોરીની જટિલતા વધી છે. વધુમાં, ગુનેગારો નવી ટેકનોલોજી અને પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે, જેનો સામનો કરવા પોલીસને વધુ તાલીમ અને સંસાધનોની જરૂર છે.

ગુનાખોરીના કારણો

સુરતમાં ગુનાખોરી વધવાના ઘણા કારણો છે. પ્રથમ, શહેરની આર્થિક સમૃદ્ધિ ગુનેગારોને આકર્ષે છે, કારણ કે અહીં ધનિક વર્ગની સંખ્યા વધુ છે. બીજું, ઝડપી શહેરીકરણ અને વસ્તી વધારો સામાજિક અસમાનતા અને બેરોજગારીને વધારે છે, જે ગુનાખોરીનું મૂળ કારણ બની શકે છે. ત્રીજું, નશીલા પદાર્થોનું વ્યસન પણ એક મોટું કારણ છે. ઉદાહરણ તરીકે, 2006માં સુરતમાં 230 કિલો હેરોઈન અને 203 કિલો કોકેઈન જપ્ત થયા હતા, જે નશીલા પદાર્થોના વેપારની વ્યાપકતા દર્શાવે છે.

સમાજની ભૂમિકા

ગુનાખોરી ઘટાડવામાં સમાજની ભૂમિકા ખૂબ મહત્વની છે. સુરતના નાગરિકોએ સાયબર સુરક્ષા અંગે જાગૃતિ વધારવી જોઈએ અને ઓનલાઈન છેતરપિંડીથી બચવું જોઈએ. વધુમાં, સ્થાનિક સમુદાયો અને NGOઓએ યુવાનોને નશામુક્તિ અને શિક્ષણ માટે પ્રોત્સાહિત કરવું જોઈએ. સરકારે પણ શહેરી આયોજન અને બેરોજગારી ઘટાડવા માટે નક્કર પગલાં લેવા જોઈએ, જેથી સામાજિક અસમાનતા ઓછી થાય.

નિષ્કર્ષ

સુરત એક ઝડપથી વિકસતું શહેર છે, પરંતુ વધતી ગુનાખોરી તેની પ્રગતિને અવરોધે છે. સાયબર ક્રાઈમ, હિંસક ગુનાઓ, અને મહિલાઓ તથા બાળકો સામેના ગુનાઓ શહેરની સુરક્ષા માટે પડકારો ઉભા કરે છે. પોલીસની અદ્યતન ટેકનોલોજી અને કડક કાર્યવાહી આ સમસ્યાને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરી રહી છે, પરંતુ સમાજની સહભાગીદારી વિના આ લડાઈ અધૂરી છે. સુરતને ખરેખર ‘સેફ સિટી’ બનાવવા માટે સરકાર, પોલીસ, અને નાગરિકોનો સંયુક્ત પ્રયાસ જરૂરી છે.